به گزارش خبرنگار پایگاه برخط خبری خمینی شهری ها، در روز شنبه ۲۸ تیرماه ۱۴۰۴، با حضور معاون سلامت اجتماعی و قائم مقام رئیس سازمان بهزیستی کشور، استاندار اصفهان، مدیرکل بهزیستی استان اصفهان و جمعی از مسئولین شهرستان خمینی شهر، فاز دوم خانه سالمندان محمودیه در خمینی‌شهر افتتاح شد.
این مراسم همچنین با افتتاح مرکز سالمندان فرزانگان در این شهرستان همراه بود، که هر دو مجموعه به همت خیرین احداث شده‌اند. این افتتاحیه‌ها باعث شده‌اند تا توجه بسیاری به وضعیت خدمات‌رسانی به سالمندان در استان اصفهان و به ویژه شهرستان خمینی‌شهر جلب شود.
در این گزارش، بررسی خواهیم کرد که آیا افتتاح این مراکز یک افتخار برای شهرستان خمینی شهر به شمار می رود یا به نوعی زنگ خطری است برای نبود سیاست‌گذاری صحیح در اجرای قانون جوانی جمعیت و سالمند شدن جامعه، عدم توانایی مسئولین در سوق دادن خیرین جهت اجرای پروژه های اولویت دار و همچنین در پی داشتن تبعات فرهنگی اجتماعی برای شهرستان خمینی شهر.
افتتاح مراکز سالمندان فرزانگان و محمودیه: افتخار یا زنگ خطر؟
استاندار اصفهان در مراسم افتتاح این دو مرکز عنوان کرد: «استان اصفهان الگوی ملی حمایت از سالمندان با مشارکت خیران است»، که نشان‌دهنده توجه ویژه به این قشر حساس جامعه است. به گفته وی، هدف از این مراکز فراهم کردن محیطی مناسب برای سالمندان و معلولین است تا از آنان در جامعه به عنوان سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی بهره برده شود و این قشر از جامعه به حاشیه رانده نشوند.
اما آیا افتتاح مراکز بزرگ سالمندی مانند محمودیه و فرزانگان واقعاً پاسخ‌گوی نیازهای واقعی جامعه است؟ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مطرح شده در این خصوص، در کنار حمایت از سالمندان، بر لزوم فرهنگسازی برای نگهداری سالمندان در خانه تأکید دارد. استاندار اصفهان در این باره گفت: «ما همچنان تأکید داریم که سالمندان در خانه‌ها نگهداری شوند و مراکز سالمندان تنها گزینه‌های کمکی و مکمل باشند.»
انتقادات به این موضوع اشاره دارند که نباید همه توجهات تنها به احداث مراکز بزرگ معطوف شود، بلکه نیاز است که فرهنگ نگهداری سالمندان در خانواده‌ها، در نزد اقوام و نزدیکان تقویت گردد. در واقع، ممکن است این مراکز بیشتر به‌عنوان یک راهکار اضطراری مطرح شوند، نه راه‌حل دائمی.
در مجموع، افتتاح این مراکز به خودی خود نمی‌تواند بدون بحث و بررسی‌های بیشتر درباره الزامات اجتماعی و فرهنگی که به دنبال دارد، یک افتخار کامل به شمار آید. به‌ویژه که این مراکز به نوعی هزینه‌های زیادی برای ساخت و نگهداری به همراه دارند و همچنین بدلیل عرضه خدمات وی آی پی و گران قیمتی که برای هر تخت تا ۳۰ میلیون تومان برآورد شده است، تنها پذیرای قشر خاصی از جامعه هستند که می‌تواند منابع مالی را از سایر نیازهای ضروری جامعه دور کند و در واقع کمک خیرین صرف مکانی غیرانتفاعی و خصوصی شده که همه اقشار جامعه را در بر نمی گیرد.
پس با احتساب دریافت این مبلغ، این مراکز می تواند چند درصد جمعیت سالمندان خمینی شهری که از نظر توانایی مالی جزو اقشار کم درآمد هستند را در برگیرد؟
و آیا بهتر نبود کمک های خیرین بجای ساخت ساختمان و فراهم کردن امکانات لاکچری، معطوف به خرید مایحتاج ضروری سالمندان، حقوق و دستمزد پرستاران آنان در رده های درآمدی پایین با مشارکت خود سالمند و خانواده های آنان شده تا دیگر شاهد جداسازی سالمندان از خانواده های آنان نباشیم ؟
از نظر اجتماعی نیز خمینی شهر، شهری مذهبی بوده که یکی از اوصاف آن، شهر ایثار است و تعداد زیاد مراکز تجمیعی نگهداری سالمندان و حجم بالای تخت های آن، مایه سرافکندگی و در تضاد با روحیه مردمان با فرهنگ ،خانواده دوست و ایثارگر این دیار بوده و در آینده ممکن است افکار دیگران را نسبت به این شهرستان منفی نشان دهد.
از طرفی به گفته محمدحسین قربانی، رئیس بهزیستی شهرستان خمینی شهر، اصفهان چهارمین استان پیر در کشور بوده و نرخ زاد و ولد در شهرستان خمینی شهر ۱/۱ می باشد، که از این آمار می توان نتیجه گرفت هزینه هایی را که دولت و خیرین می بایست صرف یارانه و فرهنگسازی فرزندآوری و ازدواج کنند به سمت ساخت مراکز نگهداری لاکچری سالمندان برای یک قشر خاص سوق داده شده است.
خمینی شهر از جمله شهرستان هایی است که زمین برای واگذاری طرح جوانی جمعیت ندارد و خانواده ها با توجه به رشد اجاره بها، سخت گیری صاحب خانه ها در اجاره دادن منزل به آنان، هزینه های کمرشکن دارو و درمان و دیگر موارد، میلی به فرزندآوری ندارند.
سرریز خدمات دهی خمینی شهر به اصفهان:
یکی از مسائل مهم در این زمینه، سرریز خدمات دهی از خمینی‌شهر به اصفهان است. طبق آمارهای ارائه شده، جمعیت شهرستان اصفهان با حدود دو میلیون و چهارصد هزار نفر تقریبا ۶ برابر جمعیت بیش از ۳۷۰ هزار نفری شهرستان خمینی شهر است، این در حالی است که با افتتاح دو مرکز بزرگ سالمندان فرزانگان و محمودیه با ظرفیت ۵۰۰ تا ۷۵۰ تخت نگهداری سالمند در مقایسه با ظرفیت ۹۶۰ الی ۱۲۴۰ تخت نگهداری سالمند در شهرستان اصفهان، می توان نتیجه گرفت که هیچ تناسبی بین نسبت جمعیت کل با جمعیت سالمند وجود نداشته و بیش از نیاز ظرفیت سالمند در خمینی شهر، مرکز نگهداری سالمندان تجهیز شده، بطوری که شهرستان اصفهانی که ۶ برابر جمعیت شهرستان خمینی شهر را دارا هست، تعداد تخت های نگهداری سالمندان آن تقریبا کمتر از دو برابر ظرفیت تخت های نگهداری سالمندان در شهرستان خمینی شهر است و این آمار نشان دهنده این است که خمینی شهر می تواند تا سالیان سال پذیرای یک قشر با درآمد بالا از سراسر استان و کشور بوده و تنها خیرین خمینی شهری فضایی را برای میهمانی از سالمندان دیگر نقاط استان فراهم آورده اند. و در واقع، اکثر مصرف کنندگان تخت‌های موجود در این مراکز متعلق به جمعیت سالمندان غیر بومی استان اصفهان خواهد بود.
همچنین حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم شهرستان خمینی‌شهر، در مراسم این افتتاحیه ها تصریح کرد: «خمینی‌شهر بار استان اصفهان را به دوش می‌کشد و اکنون از ۲۵۰ معلولی که در مرکز محمودیه نگهداری می‌شوند، تنها ۱۰ درصد از آنان از خمینی‌شهر هستند و مابقی از اصفهان هستند.» این واقعیت نشان می‌دهد که خدمات استان اصفهان به خصوص در حوزه نگهداری سالمندان و معلولین به‌طور عمده به سمت خمینی شهر متمرکز شده است.
این موضوع می‌تواند به یک بحران زیرساختی تبدیل شود و ممکن است در آینده با مشکلاتی در تأمین زیرساخت‌های کافی، نیروی انسانی و منابع مالی مواجه شود. این وضعیت نشان‌دهنده نبود سیاست‌های جمعیتی درست و نیاز به توزیع منطقی خدمات در سراسر استان است. بنابراین، باید در نظر گرفت که آیا بهتر نیست که برخی از این مراکز در سایر شهرستان‌ها یا مناطق استان راه‌اندازی شود تا فشار زیادی به یک منطقه خاص وارد نشود؟
البته این سرریز خدمات به موارد دیگر هم معطوف شده است، بطور مثال فضای آرامستان باغ فردوس شهرستان خمینی شهر که می تواند در آینده نقش مهمی را در حل معضل نبود مکان کافی برای دفن میت در محلات قدیمی خمینی شهر ایفا کند با سیاست های ناصحیح شهرداری خمینی شهر به مکانی برای دفن اموات اتباع و غیربومیان تبدیل شده است.
لزوم اولویت‌بندی کمک‌های خیرین:
در خصوص تأمین مالی این مراکز، نقش خیرین بسیار برجسته است. در حال حاضر، بسیاری از پروژه‌های مرتبط با ساخت مراکز سالمندان توسط خیرین حمایت می‌شود. اما آیا این کمک‌ها به درستی اولویت‌بندی شده‌اند؟ آیا خیرین باید در ساخت مراکز بزرگ مقیاس سرمایه‌گذاری کنند یا بهتر است که تمرکز آنها بیشتر بر خدمات دهی به سالمندان در کنار خانواده ها و نیازهای روزمره و ضروری شهرستان مانند احداث و بازسازی مدارس، مراکز بهداشتی و درمانی، ورزشی و ساخت منازل برای خانواده های آسیب پذیر بخصوص چند معلولی ها وتازه مزدوجین و غیره باشد.
بطور مثال در حوزه آموزش و پرورش در شهرستان خمینی شهر از حدود ۱۷۳ مدرسه، ۶۸ مدرسه قدیمی، حدود ۳۴ مدرسه فرسوده و حدود ۲۲ مدرسه فرسوده خطرآفرین وجود داشته که یکی از مواردی است که خیرین می بایست در بازسازی و نوسازی آن اقدام کنند.
یا در حوزه درمان، بیشتر کمک‌های خیرین معطوف به بیمارستان ساعی شده که هنوز هم تکلیف زمین آن مشخص نیست و این درحالی است که برخی محله های شهرستان فاقد یک مرکز بهداشتی با استاندارهای لازم هستند.
و یا اینکه شهرستان خمینی شهر فاقد مجموعه های مسکونی خیرساز برای زوج های جوانی است که بتوانند لااقل برای چند سال از ابتدای زندگی خود، تا فراهم شدن شرایط خانه دارشدنشان در آنجا سکونت داشته باشند.
محمد حسین قربانی، رئیس اداره بهزیستی شهرستان خمینی‌شهر در این خصوص تأکید کرد که «ما نمی‌توانیم خیرین را مجبور کنیم که چه چیزی بسازند، اما باید کمک‌ها به‌گونه‌ای اولویت‌بندی شوند که نیازهای واقعی جامعه سالمندان را پوشش دهد.» این صحبت به‌ویژه به این معنا است که نه تنها بهزیستی بلکه دیگر مراکز سیاستگذار نتوانسته اند کمک های خیرین را به سمت نیازهای واقعی شهرستان سوق داده و از هدر رفت منابع در این زمینه جلوگیری کنند.
https://khomeinishahriha.ir/?p=853
